Συνέντευξη | Έλενα Γεωργιάδου
Αναμφίβολα, η ανακοίνωση της δημιουργίας της Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου (ΕΓΕΚ), που όλα αυτά τα χρόνια απουσίαζε από τον χώρο της γραφιστικής στην Κύπρο, έχει φέρει τεράστια χαρά στο κόσμο των γραφιστών και εικονογράφων του τόπου μας. Μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα της ύπαρξής της και με σωστό επαγγελματισμό, έχει καταφέρει να αναγνωριστεί από τους επαγγελματίες του χώρου. Σημαντικό για τους πρωτεργάτες της ένωσης είναι οι καλές δραστηριότητες που είχαν οργανώσει, όπως εργαστήρια, διαλέξεις και ομιλίες αλλά και η εμπλοκή της ένωσης σε συμβουλευτικό ρόλο και όχι μόνο σε διάφορους φορείς και σε διαγωνισμούς, με αποτέλεσμα να καταφέρνουν να βάζουν το δικό τους σημαντικό λιθαράκι στην πορεία της γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας στην Κύπρο… Μέσα από την καλή σταδιοδρομία της ένωσης, φτάσαμε φέτος να μιλάμε ποια, για το πρώτο συνέδριο της Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου GRID (Graphic & Illustration Design), το οποίο στοχεύει να καθιερώσει ως θεσμό.
Αν και η γραφιστική στην Κύπρο είχε “γεννηθεί” εδώ και χρόνια, εντούτοις δεν υπήρχε κάποια Ένωση που αφορούσε τον κόσμο της γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας στην Κύπρο. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να οργανωθείτε και να δημιουργηθεί η Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου (ΕΓΕΚ)?
Γύρω στα τέλη του 1990 παρατηρήθηκε μια τάση από τα κολέγια /πανεπιστήμια στη Κύπρο να προσφέρουν προγράμματα γύρω από τις εφαρμοσμένες τέχνες, με συνέπεια να δημιουργηθεί ένα μεγάλο σύνολο επαγγελματιών σχεδιαστών που ένιωσαν ότι ξεκινούν μια “μοναχική” πορεία σε μια κοινωνία, όχι και τόσο ώριμη ως προς το τι είναι η γραφιστική και εικονογράφηση. Κάπου εκεί πριν 15-20 χρόνια περίπου, αρχίσαμε να συζητάμε και εμείς μεταξύ μας, για τη απουσία ενός φορέα/κοινότητας που να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα, τα κίνητρα αλλά και την αγάπη μας προς τη γραφιστική και εικονογράφηση. Ατελείωτες συζητήσεις, χωρίς όμως να βλέπουμε εκείνο το πρώτο βήμα. Η αφορμή ήρθε μαζί με την οικονομική κρίση το 2013. Ένα γεγονός που έφερε πολύ πιο κοντά αυτή τη “παρέα” των γραφιστών και εικονογράφων. Η ανάγκη δημιουργίας συνεργιών και στήριξης του επαγγέλματος, μας ώθησε το 2015 να κάνουμε εκείνο το πρώτο βήμα για τη δημιουργία της ΕΓΕΚ.
Τι ακριβώς είναι η ΕΓΕΚ και ποιος είναι ο σκοπός της?
Η ΕΓΕΚ είναι η επίσημη ένωση των γραφιστών και εικονογράφων Κύπρου που εργοδοτούνται από εταιρείες και οργανισμούς ή ενεργούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή είναι εκπαιδευτικοί στον τομέα της γραφιστικής ή/και εικονογράφησης.
Σκοπός της ΕΓΕΚ είναι προάγει και να καλλιεργήσει μια ορθή αντίληψη ως προς τη γραφιστική και εικονογράφηση, να αποτελέσει καταλυτικό ρόλο σε θέματα δεοντολογικής φύσεως – αξιών, προτύπων και ηθικών πρακτικών που αφορούν αρμόδιους φορείς και επαγγελματίες του χώρου, να διαφυλάξει τα δικαιώματα των μελών αλλά και να δημιουργήσει ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο τα μέλη να εξελίσσονται με τη συναναστροφή τους και παράλληλα να επιμορφώνονται σε πρακτικά, θεωρητικά και τεχνικά θέματα.
Πως μπορεί κάποιος γραφίστας / εικονογράφος να εγγραφεί σαν μέλος της ΕΓΕΚ?
Οι εγγραφές γίνονται αποκλειστικά μέσα από την ιστοσελίδα της ΕΓΕΚ (www.cagdi.org.cy). Δικαίωμα εγγραφής στην ΕΓΕΚ έχουν απόφοιτοι ανώτερων σχολών γραφικών τεχνών και/ή εικονογράφων ή αυτοδίδακτοι επαγγελματίες με απασχόληση στην γραφιστική και στη εικονογράφηση αλλά και άλλους πυρήνες των εφαρμοσμένων τεχνών, αφού αποδείξουν ότι είναι ενεργοί στον επαγγελματικό χώρο σε εμπορικό επίπεδο (commercial context). Όλα τα μέλη πρέπει να ζουν ή/και να δραστηριοποιούνται στη Κυπριακή Δημοκρατία. Τα τέλη ετήσιας συνδρομής είναι €30 για τα τακτικά μέλη και €15 για τα δόκιμα μέλη (φοιτητές).
Τον περασμένο Ιανουάριο, είχαν διεξαχθεί εκλογές για το νέο διοικητικό Συμβούλιο. Από ποιους γραφίστες / εικονογράφους αποτελείται το νέο διοικητικό συμβουλίου και ποιοι είναι οι στόχοι της νέας τριετίας?
Στις 22 Ιανουαρίου 2019 πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές για το νέο διοικητικό συμβούλιο της ΕΓΕΚ, για την τριετία 2019-2021. Το συμβούλιο αποτελείται από τη Χριστίνα Ολυμπίου (Πρόεδρο), Όμηρο Παναγίδη (Αντιπρόεδρο), Αρτέμη Ψαθά (Γραμματέα), Χριστίνα Πάντζιαρου (Βοηθό Γραμματέα), Γκλόρια Λόντου (Ταμία), Θησέα Μουζουρόπουλο (Βοηθό Ταμία), Ερμίνα Εμμανουήλ (Μέλος), Λάρα Άλφας (Μέλος) και Μύρια Κονναρή (Μέλος).
Η ΕΓΕΚ σίγουρα θα συνεχίσει να διοργανώνει και να στηρίζει δράσεις που έχουν στόχο τον εμπλουτισμό και ενδυνάμωση της κοινότητας που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία 3 χρόνια. Σαν κύριος στόχος όμως είναι ο καθορισμός της ΕΓΕΚ ως τον επίσημο επαγγελματικό φορέα στον τομέα της γραφιστικής και εικονογράφησης, όσο και την -μεταξύ άλλων- δημιουργία κώδικα δεοντολογίας και καλής πρακτικής, ενημέρωσης για θέματα πνευματικών δικαιωμάτων, συμβολαίων και κοστολόγησης άλλα και η διατύπωση αξιοκρατικών και δίκαιων διεξαγωγών των εργασιών και διαγωνισμών στον κλάδο μας. Ένας ακόμη στόχος της ΕΓΕΚ είναι μέσα στην επόμενη τριετία να έρθουμε σε επαφή με τη τριτοβάθμια εκπαίδευση με στόχο την κατανόηση, εκσυγχρονισμό και εμπλουτισμό της παιδείας σε αυτό το επίπεδο.
Ως επαγγελματίες γραφίστες και εικονογράφοι που είστε, ποια ήταν ή είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος;
Για μας υπάρχουν 2 πτυχές σε αυτή την ερώτηση. Σαν πρώτη πτυχή είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γραφίστες και εικονογράφοι μεταξύ τους – σε προσωπικό επίπεδο αλλά και στον επαγγελματικό χώρο εργασίας. Και σαν δεύτερη, τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ σχεδιαστή και πελάτη/κοινωνίας. Αν προσπαθήσουμε να βάλουμε κάποιες κατηγορίες στην πρώτη πτυχή θα ήταν, ηθικής και δίκαιης τιμολόγησης, καλές πρακτικές και υγιής ανταγωνισμός, ο κώδικάς δεοντολογίας αλλά και η στήριξη του επαγγέλματος από εμάς ως μια πολιτισμική δύναμη/οντότητα. Η δεύτερη πτυχή προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε είναι ως προς την ορθή αντίληψή και κατανόηση του ρόλου ενός σχεδιαστή από τον πελάτη ή/και εργοδότη, η αναγνώριση της αξίας (ιδανικά, ηθικά, σπουδαιότητα, τιμή) του επαγγέλματος από την κοινωνία αλλά και την βαρύτητα που έχουν οι εφαρμοσμένες τέχνες και αισθητική στη παιδεία.
Ως συνέχεια της πιο πάνω ερώτησης, τα τελευταία χρόνια όλο και πιο πολλοί γραφίστες “εγκαταλείπουν” τα διαφημιστικά γραφεία και εργάζονται ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Αυτό θεωρείτε ότι αυξάνει τα προβλήματα στο κλάδο μας? Πχ στην κοστολόγηση εργασιών. Πολλές φορές βλέπουμε μια μεγάλη οικονομική διαφορά μεταξύ γραφίστα με άλλο γραφίστα ή ακόμη και από ένα διαφημιστικό γραφείο. θεωρείτε ότι κάτω από την ομπρέλα της Ένωσης Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου μπορούν να ελεγχθούν πολλά?
Σίγουρα όσο πιο πολυεπίπεδο είναι και γίνεται, το σκηνικό της γραφιστικής και εικονογράφησης τόσο πιο πολλές προκλήσεις εμφανίζονται. Η τάση όμως αυτή, πολλών ατόμων να ακολουθήσουν το δρόμο του ελεύθερου επαγγελματία αλλά και των συμπράξεων σε μικρά δημιουργικά γραφεία, δημιουργεί καταρχάς ένα πολύ θετικό σκηνικό και μέλλον για το επάγγελμα. Οι επιλογές πλέον που έχει ένας «πελάτης» δεν περιορίζονται στα διαφημιστικά γραφεία και στον ελεύθερο χρόνο κάποιου σχεδιαστή, αλλά και σε άτομα ή ομάδες που μπορούν να προσφέρουν καταρτισμένες ολοκληρωμένες προτάσεις. Αναπόφευκτα, το σκηνικό αυτό παρουσιάζει μεγάλες οικονομικές διαφορές και σε κάποιες περιπτώσεις, κοστολογήσεις οι οποίες υποβαθμίζουν την αξία του επαγγέλματος μας. Στόχος της ΕΓΕΚ δεν είναι να αστυνομεύει τον καθένα, ούτε και να κυκλοφορήσει κάποιο τιμοκατάλογο. Στόχος είναι να περάσει το μήνυμα της ορθής και δίκαιης κοστολόγησης εργασίας και αξίας του επαγγέλματος μας και οι παράμετροι, τους οποίους ένας επαγγελματίας πρέπει να έχει υπόψη του πριν κοστολογήσει ένα project. Αυτό θα βοηθήσει – όχι μόνο τους σχεδιαστές αλλά και κατ’επέκταση και τους πελάτες. Κάτω από την ομπρέλα της ΕΓΕΚ η προσπάθεια είναι να περάσουμε αυτό το σκεπτικό, έτσι ώστε να μειωθεί η εκμετάλλευση και ή υποβάθμιση του κλάδου.
Πως βλέπετε την γραφιστική στην Κύπρο? Μπορούμε να τολμήσουμε να μιλήσουμε για κυπριακό ντιζάιν?
Τα τελευταία 10 χρόνια παρατηρείται μια ανάπτυξη στην ποιότητα γραφιστικού και εικονογραφημένου έργου στη Κύπρο. Αυτό οφείλεται μέσα από την σχεδιαστική ανάπτυξη ελεύθερων επαγγελματιών, σχεδιαστικών γραφείων αλλά και την σταδιακή ωρίμανση της «οπτικής κουλτούρας και αισθητικής» από την κοινωνία την ίδια. Μιλάμε για μικρά βήματα, αλλά βήματα τα οποία είναι εμφανή στο χώρο μας. Αυτά τα μικρά θετικά βήματα είναι που μας εμβολιάζουν με όρεξη και πάθος, έτσι ώστε να αφιερώνουμε αμέτρητο χρόνο στο εγχείρημα που λέγεται, Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου.
Κάποιοι πιστεύουν ότι αν χρησιμοποιήσουν ένα στοιχείο της Κυπριακής παράδοσης, ή «επικοινωνήσουν» με Κυπριακή διάλεκτο τότε αυτόματα γίνεται «Κυπριακό Ντιζαϊν». Αυτό δεν υφίσταται. Αυτό που υφίσταται είναι η αναγνώριση της παράδοσης και ιστορίας μας ως πηγή έμπνευσης που μέχρι τώρα αρνούμαστε να ψάξουμε γιατί θεωρείται, μη επαρκής. Οι αρχές του ντιζάιν έχουν καθοριστεί και επαναπροσδιοριστεί εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Εμείς «τραβάμε» τάσεις, δανειζόμαστε αισθητικές, σχεδιάζουμε και πειραματιζόμαστε πλέον, και με στοιχεία του τόπου μας.
Τις προηγούμενες χρονιές, είχαμε την χαρά να παρακολουθήσουμε κάποια θεματικά εργαστήρια και διαλέξεις από την ΕΓΕΚ. Είναι εκδηλώσεις που θα συνεχίσουν και φέτος? θα έχουμε κάτι καινούργιο από πλευράς της Ένωσης Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου?
H Ένωση Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου διοργανώνει φέτος για πρώτη χρονιά το συνέδριο GRID (Graphic & Illustration Design), το οποίο στοχεύει να καθιερώσει ως θεσμό. Το συνέδριο GRID, θα καταπιάνεται με συγκεκριμένη θεματολογία των κλάδων της γραφιστικής και της εικονογράφησης, και θα φιλοξενεί παρουσιάσεις, προβολές, εργαστήρια, καθώς και ανοιχτές συζητήσεις. Το πρώτο GRID θα διεξαχθεί το τριήμερο 6-8 Δεκεμβρίου 2019, στο TΕΠΑΚ, στην Λεμεσό με τον τίτλο “Design Matters” και θα συμπεριλαμβάνει την προβολή του ντοκιμαντέρ “Graphic means”, 7 διαλέξεις, 3 εργαστήρια και μια ανοιχτή συζήτηση. Το GRID19 στοχεύει να δημιουργήσει ένα ενεργό δίκτυο από επαγγελματίες και φοιτητές, να εμπνεύσει, καθώς και να προσφέρει πρακτικές και θεωρητικές γνώσεις στους συμμετέχοντες. Η ΕΓΕΚ πιστεύει πως είναι πολύ σημαντική η συνεύρεση της κοινότητας. Το συνέδριο αυτό δεν θα είναι μόνο μια ευκαιρία για εμπλουτισμό των γνώσεων μας, αλλά και μια αφορμή να έρθει η τοπική δημιουργική κοινότητα πιο κοντά και να υπάρξει ανταλλαγή ιδεών, γνώσεων και απόψεων.
Περισσότερες πληροφορίες για εγγραφή στα εργαστήρια, και αναλυτικό πρόγραμμα του διημέρου θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της ΕΓΕΚ www.cagdi.org.cy και στο www.facebook.com/CAGDI
Το φωτογραφικό υλικό που συνοδεύει το άρθρο, είναι της Ένωσης Γραφιστών και Εικονογράφων Κύπρου (ΕΓΕΚ)
