Συνέντευξη | Έλενα Γεωργιάδου
Για εμάς τους νέους γραφίστες, θα λέγαμε ότι, το να έχεις δίπλα σου παλιούς και έμπειρους γραφίστες είναι η καλύτερη εκπαίδευση. Σίγουρα τα βιώματα από την πορεία ενός τέτοιου ανθρώπου, στην γραφιστική και οπτική επικοινωνία, είναι πολλά και σημαντικά. Ένας από αυτούς είναι και ο κύριος Φίλιππος ντε Καστάν.
Είσαστε ένας από τους πρώτους επαγγελματίες που υπηρέτησαν την γραφιστική τέχνη στην Κύπρο. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τη γραφιστική του τότε, τις τεχνικές του παρελθόντος και για την μετάβαση τους στα tools και στην σύγχρονη γραφιστική, αλλά και τα “προβλήματα” που έπρεπε να αντιμετωπισθούν για να αντιμετωπίσουν την σύγχρονη αγορά?
… Αυτό ίσως να έπαιρνε ώρες να το αγγίξω καν.
Βασικά ανήκω στην δεύτερη γενιά Γραφιστών. Προϋπήρχαν μεγάλοι Δάσκαλοι όπως τον κ. Ερμή Γεωργιάδη, τον κ. Γιώργο Συμώνη, τον κ. Άντη Ιωαννίδη, τον κ. Αντρέα Πίτα, τον Φίλιο Τριανταφύλλου κ.α. Ξεκίνησα σαν Γραφίστας σχεδόν αμέσως μετά το στρατιωτικό μου το 1964.
Το επάγγελμα τότε το έλεγαν «Σχεδιαστής – Εμπορικού Σχεδίου». Όπως φαντάζεστε, τότε δεν είχαμε τα σημερινά μέσα και εργαλεία. Ένα «τραπέζι», στην καλύτερη περίπτωση με ένα παραλληλόγραμμο, κοπίδια, βουρτσιά, γραμμοσύρτες, κοπίδια και μετά το «θαύμα» που λεγόταν Latraset ! Μ’ αυτό μάθαμε τι σημαίνει το «kerning», δηλ. το διάστημα μεταξύ των γραμμάτων, και το «leading», το διάστημα μεταξύ των γραμμών. Σήμερα φαντάζομαι λίγοι ίσως να ξέρουν αυτές τις ορολογίες, και ίσως πάλι λίγοι να το εφαρμόζουν ή να το έχουν κατά νου. Είχαμε την άμεση επαφή με όλα τα υλικά που χρειαζόντουσαν για να φτιάξουμε κάτι. Έκτός από τα εργαλεία που ανέφερα, ήταν το χαρτί, το χαρτονάκι που στήναμε την δουλειά απάνω. Ξέραμε πολλά για τα τυπογραφικά χαρτιά και μελάνια. Ξέραμε αρκετά τα της Τυπογραφίας και εκεί γνώρισα πραγματικούς «Μαστόρους» πιεστές ! Ακολούθησε η «επανάσταση» του «dark room», με μια Agfa ή Escophot Lithographic Camera! Μας έλυσε τα χέρια και πολλά προβληματάκια καθ’ οδών. Με τον ερχομό των υπολογιστών ήρθε ακόμη μια «επανάσταση» ! επανάσταση η Ηλεκτρονική Στοιχειοθεσία !!! Τι να θυμηθώ και τι να πω … Απλά να συμπληρώσω πως τότε ξεκινούσαμε πάντοτε με ένα πρόχειρο layout πάνω σε χαρτί σαν οδηγό και μετά μπαίναμε στην εκτέλεση. Σήμερα, οι πιο πολλοί, ανάβουν τον υπολογιστή και μετά αρχίζουν να σκέφτονται πως θα ξεκινήσουν. Το αποτέλεσμα στις πιο πολλές περιπτώσεις, είναι «φτωχό», ξέθαβο, ένα από τα ίδια. Έτσι αφομοιώνεται η Τέχνη κι’ ο Γραφίστας … απών! Όπως έχω πει, μπορούσα να συνεχίσω για ώρες αναφερόμενος στις λεπτομέρειες σε κάθε στάδιο της δουλειάς, αλλά να μην κουράσω λέω.
Έχετε εργαστεί πολλά χρόνια ως creative director και art director σε διαφημιστικές εταιρείες στην Νέα Υόρκη και Λονδίνο. Πως ήταν να είστε γραφίστας σε αυτές τις χώρες την τότε εποχή?
… η απάντηση μου σ’ αυτό Έλενα μου, θα είναι Λακωνική. Δεν συγκρίνονται τα ανόμοια. Σχεδόν σε όλα τα επίπεδα …
Έχετε κάποια δουλειά σας που θυμάστε με μεγάλη ικανοποίηση?
… μάλλον όχι. Πάντοτε έβλεπα το επάγγελμα μου από μια απόσταση και δεν πίστεψα στο επίπεδο που έχει τοποθετηθεί. Είναι ένα επίπονο επάγγελμα, ρωτήστε συναδέλφους, ειδικότερα εδώ στον Τόπο μας. Δεν έχει την υπόσταση που του αξίζει. Οι λόγοι ? … 1002!
Τα τελευταία χρόνια ο χώρος της γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας στην Κύπρο έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις. θεωρείτε ότι η γραφιστική στην Κύπρο είναι σε “σωστό δρόμο”?
Αυτό που χαίρομαι, και ίσως να είναι και το μόνο, είναι που βλέπω νέα παιδιά να «ανοίγουν» μικρά εργαστήρια Γραφιστικής απελευθερωμένα από τις «μεγάλες» Διαφημιστικές. Έτσι, από Γραφιστικής σκοπιάς και όχι διαφημιστικής, το επίπεδο ανεβαίνει. Κι’ αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα! Τώρα, όσο για τις «εκρηκτικές διαστάσεις» … αυτό πρέπει να φοβίζει αυτούς που είναι ακόμη στο επάγγελμα. Εγώ … δραπέτευσα! Ευτυχώς!
Το περασμένο Μάιο, είχαμε την χαρά να σας ακούσουμε ως ομιλητή στο πρώτο φεστιβάλ γραφιστικής και οπτικής επικοινωνίας Ι Love Graphic. Tι είναι αυτό που θα συμβουλεύατε τους νέους γραφίστες?
Πάνω απ’ όλα να σέβονται αυτό που κάνουν, αυτούς που δουλεύουν μαζί και να μη καβαλάνε το καλάμι έστω κι’ αν είναι καλοί σ’ αυτό που κάνουν. Κάνεις δεν είναι ο καλύτερος Γραφίστας. Υπάρχουν πάντοτε καλύτεροι και καλύτεροι από τους καλύτερους και πάει λέγοντας. Θα πω ακόμη κάτι. Να δουλεύουν σαν ΟΜΑΔΑ και όχι μονάδα. Αν όχι, αυτό θα μπορούσε να είναι μια σίγουρη συνταγή στασιμότητας.
