Πηγή |www.offsite.com.cy/eidiseis/topika/i-istoria-tis-kypriakis-diafimisis-fotografies | της Μικαέλλας Μέσσιου
Η διαφήμιση είναι μια πολύπλοκη λειτουργία της επικοινωνίας που παρουσιάζει πολλές επιστήμες του ανθρώπου είτε της Κοινωνιολογίας είτε Επικοινωνίας ή και Φιλοσοφίας. Εν συντομία η διαφήμιση, είναι μια τεχνική πειθούς με σκοπό να προκαλέσει τον κόσμο να αποκτήσει κάποιο προϊόν που τον ενδιαφέρει με αποτέλεσμα, πολλές φορές να αυξάνεται η κατανάλωση. Καθώς, από τότε μέχρι την σύγχρονη κοινωνία επηρεάζει και «αποφασίζει» το περιεχόμενο των εφημερίδων / ραδιοφωνικών / τηλεοπτικό εκπομπών, και φτάνοντας στο σήμερα βλέπουμε πως μέσα από τις διαφημίσεις επηρεάζονται έντονα οι σχέσεις μεταξύ γονιού και παιδιού.
Επίσης, από τότε αποτελεί ισχυρή φωνή στο πεδίο της προβολής της κρατικής πολιτικής, αφού όπου υπήρχε πολιτικό ζήτημα, προβλημάτιζε τον κόσμο και τις πλείστες φορές, δημιουργούσαν εντάσεις με αποτέλεσμα οι πολίτες να έχουν κόντρα μεταξύ τους ή ακόμα και φανατισμό. Παρόλα αυτά, ελέγχει μερικές από τις σημαντικές πολιτισμικές παραδόσεις όπως είναι η μουσική – η ζωγραφική – το θέατρο και ο αθλητισμός.
Άρα, από την μία πλευρά, η διαφήμιση ως Επικοινωνιακό και Κοινωνικό μέσο, έχει ως στόχο την ενημέρωση του κοινού για μη τυχόν νέα προϊόντα ή νέες υπηρεσίες στην αγορά. Αλλά, από την άλλη, δημιουργεί νέες ανάγκες που οδηγούν στον καταναλωτισμό.
Πολλοί όμως, είναι αυτοί που πιστεύουν πως η δημοσιογραφία γεννήθηκε τον 17ο αιώνα, αφού τότε έκαναν και την εμφάνισή τους οι πρώτες εφημερίδες. Όμως, μέσα σε αυτόν τον αιώνα υπάρχουν ακόμα και οι αρχαίες μεθόδοι μετάδωσεις των νέων, όπως είναι τα σήματα / οι φωνές των πλανώδιων και οι ντελάληδες.
Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
Μετέπειτα όμως το 1447, ο William Caxton, ταχυδρόμησε την πρώτη έντυπη διαφήμιση στην Αγγλία, η οποία ήταν ένα μικρό φυλλάδιο, όπου διαφήμιζε το βιβλίο προσευχών του. Με αυτό τον τρόπο, έχουμε τις πρώτες διαφημίσεις – αγγελίες των ιδίων των τυπογραφιών, όπου γνωστοποιούσαν τις εκδόσεις
Έτσι, με αυτό τον τρόπο έχουμε σημαντική εξέλιξη και διαμόρφωση της εμπορικής διαφήμισης. Η πρώτη λοιπόν εμπορική διαφήμιση εμφανίστηκε το 1630 και αμέσως μετά τον επόμενο χρόνο, εκδίδεται η εφημερίδα “GAZETTE”, όπου δημοσιεύεται και η πρώτη εμπορική αγγελία, αλλά ως γνωστών οι πρώτες εφημερίδες ήρθαν τον 16ο αιώνα.
Επίσης, μέσα σε όλη αυτή την περίοδο η Κύπρος, βρίσκεται στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, πράγμα το οποίο δεν ήταν και δυνατό να υπάρχει η ελευθερία έκφρασης. Όμως, παρ’ όλες αυτές τις δυσκολίες, καταφέραμε και κυκλοφορήσαμε χειρόγραφες εφημερίδες αφού δεν υπήρχε μέχρι τότε τυπογραφείο στο νησί μας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ
Το πρώτο τυπογραφείο ήρθε στην Κύπρο το 1878 από την Αίγυπτο – Κάιρο και το έχει φέρει ο δάσκαλος αλλά και δημοσιογράφος, Θεόδουλος Κωνσταντινίδης, με σκοπό την έκδοση της πρώτης Κυπριακής εφημερίδας με τίτλο «ΚΥΠΡΟΣ».
Έτσι, το πρώτο τυπογραφείο άνοιξε στην Λάρνακα και συγκεκριμένα στις 29 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς, έχει εκτυπωθεί η πρώτη εφημερίδα με διπλό τίτλο «ΚΥΠΡΟΣ – CYPRUS».
Επίσης, ο Θεόδουλος Φ. Κωνσταντινίδης, έχει φέρει και ένα δεύτερο τυπογραφείο στη Λάρνακα από την Ιταλία και ιδιοκτήτες αυτού, ήταν ο Ιταλός Τελεσφόρο Μασκάλκι και ο Πίο Ουσμιάνι.
Εκεί, έχουν εκτυπωθεί από τον ίδιο ακόμα 4 εφημερίδες, οι οποίες είναι:
- «ΝΕΟΝ ΚΙΤΙΟΝ»
- «ΕΥΡΩΠΗ» – περιοδικό
- «ΚΕΡΑΥΝΟΣ» – σατιρικό παράρτημα
- «CYPRUS TIME» – αγγλόφωνη εφημερίδαΜετά από αυτά υπήρξε μεγάλη εξέλιξη αλλά και ανάπτυξη στον τομέα της κυπριακής τυπογραφίας, αφού μεγάλο ρόλο έπαιξε και η συμβολή του Κυβερνητικού Τυπογραφείου το 1878 από τον βρετανικό στρατό.Έτσι, στη συνέχεια έχουμε την εκτύπωση και έκδοση της πρώτης Κυβερνητικής εφημερίδας “CYPRUS GAZETTE”, η οποία ήταν στην Αγγλική – Ελληνική και Τουρκική γλώσσα και κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά.
- Δύο χρόνια μετά το 1880, έρχεται και το πρώτο τυπογραφείο στη Λεμεσό από την Βρετανία με ιδιοκτήτη του τον Αριστοτέλη Παλαιολόγο, όπου εκεί έχει εκτυπωθεί η εφημερίδα «ΑΛΗΘΕΙΑ».
- Ακολούθως, το 1881, η Λεμεσός αποκτά και το δεύτερο της τυπογραφείο από τον Άγγλο H. Williamson και εκδίδει την αγγλική εφημερίδα “CYPRUS HERALD”.Δεν μένει πίσω ούτε η Λευκωσία, αφού την επόμενη χρονιά (1882), ανοίγει το πρώτο τυπογραφείο, το οποίο ανήκει και αυτό στον Θεόδουλο Φ. Κωνσταντινίδη. Εκεί μεταφέρεται από τη Λάρνακα η εκτύπωση της εφημερίδας «ΝΕΟΝ ΚΙΤΙΟΝ».
Τα επόμενα 2 χρόνια εμφανίζονται και «ενισχύσεις», από Ελλάδα, έτσι ώστε να βοηθήσουν τον Κυπριακό Τύπο να αναπτυχθεί. Γι’ αυτό τον λόγο ο Ελλαδίτης Σπηλιώτης Α. Γρύσπης, για να βοηθήσει τον Θεόδουλο Φ. Κωνσταντινίδη και ακολούθως έχει συνεργαστεί μαζί με τον Χριστόδουλο Κουππά τις χρονιές (1882 – 1884) και μαζί έχουν εκδώσει τις εξής εφημερίδες:
- «ΧΩΡΙΑΤΗΣ»
- «ΕΝΩΣΙΣ»
Αξίζει να σημειωθεί πως τότε οι κυπριακές διαφημίσεις, ονομάζονταν «ειδοποιήσεις», και τις χρέωναν με τον στοίχο. Δηλαδή, ο κάθε στοίχος κόστιζε 9 γρόσια, πράγμα το οποίο με βάση τα δεδομένα που επικρατούσαν στην Κύπρο ήταν αρκετά δύσκολο, αφού με βάση έρευνας τότε ένα κιλό σιτάρι στοίχιζε περίπου 24 γρόσια και οι μισθοί κυμαίνονταν κάπου εκεί.
ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΕΙΣ ΣΕ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ
Τα πρώτα σχέδια στις Κυπριακές εφημερίδες και διαφημίσεις αποτελούνταν μόνο από κείμενα και τις περισσότερες φορές ήταν μεγάλα σε έκταση και μερικά από αυτά φαίνονται να είναι και ερασιτεχνικά χωρίς κάποια γνώση της διαφήμισης.
Έτσι, με το πέρασμα τον χρόνων, στα τέλη του 19ου αιώνα, κάνουν την εμφάνισή τους ταπρώτα σχέδια στις διαφημίσεις, τα οποία εάν και είναι απλά έχουν αρχίσει να κάνουν τις διαφημίσεις πιο ελκυστικές, έτσι ώστε να κάνουν τον κόσμο να «ενθουσιαστεί» και να τις διαβάζει.
ΓΛΩΣΣΑ ΓΡΑΦΗΣ
Όπως έχουμε καταλάβει, τότε η γλώσσα γραφής, χαρακτηρίζεται περίεργη αφού, είναι δύσκολη η ανάγνωσή της, ιδιαίτερα για τους νέους σήμερα.
Η γλώσσα λοιπόν, που χρησιμοποιούσαν ήταν η αρχαΐζουσα, που ήταν κατανοητή από τους πολύ μορφωμένους, για παράδειγμα:
«Εις το ενταύθα κατάστημα του Μ. Καρεμφυλάκη “La Foire” εκομίσθησαν εσχάτως διάφορα αθύρματα παίδων, κατάλληλα δι’επινιμίδας, ήτοι δώρα της Πρωτοχρονιάς, έτι δε Γαλλικοί και Ελληνικοί ημεροδείκται φέροντες εν μεγάλω μεγέθει τους βασιλείς και τον διάδοχον της Ελλάδος» (ΕΝΟΣΙΣ, 1889)
Αυτό, διαφημίζει ένα κατάστημα, στο οποίο οι πολίτες μπορούν να παν και να αγοράσουν διάφορα δώρα για τις γιορτές που είναι κατάλληλα για παιδιά.
Με την πάροδο του χρόνου, στις αρχές του 20ου αιώνα, γίνεται μια μετάβαση στη γλώσσα – στην καθαρεύουσα, για να είναι και πιο κατανοητή και στον απλό κόσμο:
«Ο κ. Μανώλης Κούρτης καθιστά γνωστόν ότι αναλαμβάνει την κατασκευήν αμαξών, καθ’ όλα ομοίων προς τας ευρωπαϊκάς, ως και την τελείαν επιδιόρθωσιν τοιούτων, καθιστών αυτάς όλως καινουργείς. Επίσης αναλαμβάνει και την προμήθειαν αμαξών έξωθεν οιουδήποτε μεγέθους και σχήματος» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 1907)
Όπου εδώ διακρίνουμε και μπορούμε να καταλάβουμε πιο εύκολα το τι λέει. Δηλαδή, εδώ διαφημίζει ένα κατάστημα το οποίο αναλαμβάνει την κατασκευή αλλά και την επιδιόρθωση αμαξών οποιουδήποτε μεγέθους.
Επίσης, αρκετές διαφημίσεις είναι γραμμένες με τρόπο ποιητικό μέτρο, καθώς δίνεται και αρκετή έμφαση στην Κυπριακή διάλεκτο κυρίως στις σατιρικές εφημερίδες: «ΜΑΣΤΙΓΙΟΝ», «ΠΥΞ ΛΑΞ», «ΣΑΤΙΡΙΚΗ».
«Εις τον Κώσταν τον Λαδάν, εμπρός, μαρς, βήμα ταχύ!
Κι’ εγώ σήμερα σαλπίζω σ’ όσους θεν για ν΄αγοράζουν. Και σαμόλαδον αγνόν μα και Κούσβον και ταχή
Που με μούλαις και με βόρδους εκεί πλέον δεν τα βγάζουν. Μ’ αυτοκίνητο εστήθη μηχανή και λειτουργεί
κι’ άδολο κι’ ωραίο πράμα και φτηνό προ πάντων βγαίνει
κι’ εκεί πια κάθείς ας τρέχη δίχως και πολύ ν’ αργή. Γιατί σαν αργήση λίγο… έξω του Νυμφώνος μένει!» (ΜΑΣΤΙΓΙΟΝ, 1912)
Αξίζει, να σημειώσουμε πως οι πρώτες σχεδιασμένες διαφημίσεις εμφανίζονται κατά τον 20ο αιώνα και δεν κατασκευάζονταν στην Κύπρο, για το λόγο ότι δεν ήμασταν τόσο ανεπτυγμένοι στον τομέα της διαφήμισης.
Έτσι, η πρώτες διαφημίσεις – μακέτες όπως τις έλεγαν τότε, είναι το 1907 στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», η οποία κυκλοφόρησε από το 1906 μέχρι το 1974. Άλλες διαφημίσεις, που εμφανίζονται στην εφημερίδα είναι είτε για ασφαλιστικές εταιρείες, είτε για χειρουργική κλινική και για ζαχαροπλαστείο ή και φωτογραφείο.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΣΕ ΚΥΠΡΙΑΚΕΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
Η «ΑΛΗΘΕΙΑ» είναι μια από τις αρχαιότερες εφημερίδες και η πρώτη έχει εκδοθεί στην Λεμεσό. Η διάρκεια ζωής τις εφημερίδας είναι από το 1881 – 1979.
Οι διαφημίσεις που είχε μέσα, ήταν κυρίως για όπλα – μπογιές – ραπτομηχανές – σαμπουάν μαλλιών αλλά και για επιδιόρθωση ελαστικών.
Υπάρχουν βέβαια και άλλες εφημερίδες στις οποίες υπήρχαν τέτοιες διαφημίσεις όπως είναι ο:
- «ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΦΥΛΑΞ», ο οποίος άντεξε από το 1906 – 1927 και το
- «ΝΕΟΝ ΕΘΝΟΣ», που ήταν από το 1893 μέχρι το 1934.
Σε γενικές όμως γραμμές όμως, οι περισσότερες διαφημίσεις αφορούσαν κυρίως γυναίκες – νοικοκυρές, αφού πολλές φορές διαφήμιζαν για ραπτομηχανές ή και για σαμπουάν για ρούχα.
Την εμφάνιση τους στις διαφημίσεις κάνουν και τα αυτοκίνητα και κυρίως αυτοί οι οποίοι επιδιορθώνουν άμαξες.
Επίσης, σημαντικές είναι και οι διαφημίσεις που αφορούν την υγεία σου, όπως είναι οι κλινικές και οι οδοντίατροι ή κάποιο προϊόν για την υγεία του κόσμου.
